Ostatnimi dniami byłem świadkiem niemałego zamieszania, które wywołała sarna potrącona przez samochód, więc postanowiłem rozświetlić trochę problem do kogo należy utylizacja truchła, ale od początku...

Jeżeli w zdarzeniu drogowym ranne zostaje zwierzę, a uszkodzeniu uległ samochód, to najczęściej na miejsce zdarzenia wzywamy policję. Jeżeli zwierzę uchodzi cało to nie znaczy, że nic mu nie jest. Często takie zwierze ucieka pod wpływem adrenaliny jeszcze kilkanaście-kilkadziesiąt metrów i zalega. Oczywiście nie należy za nim podążać, gdyż takie zwierze, często w szoku, może zaatakować.

Jeśli natomiast zwierzę pozostaje w miejscu kolizji, jest żywe ale nie zdolne do poruszania się (połamane nogi, łopatki, biodra, miednica, uszkodzony kręgosłup) należy ocenić jego stan i ewentualnie skrócić jego cierpienie - uśmiercić. Kto może tego dokonać mówi nam ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r o ochronie zwierząt, Art. 33. ust 3.: W przypadku konieczności bezzwłocznego uśmiercenia, w celu zakończenia cierpień zwierzęcia, potrzebę jego uśmiercenia stwierdza lekarz weterynarii, członek Polskiego Związku Łowieckiego, inspektor organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, funkcjonariusz Policji, straży ochrony kolei, straży gminnej, Straży Granicznej, pracownik Służby Leśnej lub Służby Parków Narodowych, strażnik Państwowej Straży Łowieckiej, strażnik łowiecki lub strażnik Państwowej Straży Rybackiej.

Sposób uśmiercenia przedstawia nam Art. 33. ust 4. ww. ustawy: W razie konieczności bezzwłocznego uśmiercenia, czynność tę dokonuje się przez: 1) podanie środka usypiającego – przez lekarza weterynarii; 2) zastrzelenie zwierzęcia wolno żyjącego (dzikiego) – przez osobę uprawnioną do użycia broni palnej. Patrząc na przytoczone fragmenty ustawy oczywistym jest, że funkcjonariusz policji może uśmiercić takie zwierze. Nie ma tu potrzeby wzywania Lekarza Weterynarii czy członka Polskiego Związku Łowieckiego.
Jeżeli zwierze jest ranne, a jego stan rokuje wyleczenie, należy wezwać Lekarza Weterynarii, który doraźnie zabezpieczy zwierzę, a następnie, poprzez zarządcę drogi, zorganizuje transport do miejsca naturalnego bytowania lub, w przypadku potrzeby dalszego leczenia, do schroniska lub lecznicy.

W przypadku gdy zwierzę zginęło w kolizji lub zostało uśmiercone przez odpowiednią osobę należy, w pierwszej kolejności ustalić, kto jest zarządcą drogi (drogi krajowe - GDDKiA, drogi wojewódzkie - zarząd województwa, drogi powiatowe - zarząd powiatu, drogi gminne - wójt (burmistrz, prezydent miasta)). Po ustaleniu zarządcy należy go niezwłocznie poinformować o tym fakcie. To na zarządcy drogi ciąży obowiązek utylizacji truchła (bezpośrednio - pracownik, pośrednio - firma, z którą zarządca ma podpisaną umowę). Mówi o tym ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach Art. 5. ust 4. Obowiązki utrzymania czystości i porządku na drogach publicznych należą do zarządu drogi [...].

Powyższe zalecenia tyczą się również przypadkowo znalezionego truchła przy drodze (w pasie drogowym).

W przypadku znalezienia padniętego zwierzęcia na nieruchomościach innych niż drogi (pola, lasy, prywatne posesje) obowiązek utylizacji spoczywa na właścicielu nieruchomości - Art. 22. ust. 1. pkt 3 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi: Właściciel, posiadacz lub zarządzający nieruchomością są obowiązani utrzymywać ją w należytym stanie higieniczno-sanitarnym w celu zapobiegania zakażeniom i chorobom zakaźnym, w szczególności: usuwać padłe zwierzęta z nieruchomości. Nie oznacza to konieczności osobistego usuwania zwłok zwierzęcych, ale przynajmniej pokrycie kosztów tych czynności. Utylizacją zwłok zajmują się specjalistyczne firmy z którą należy się skontaktować, osobiście lub przez Urząd Gminy. 
Jeśli znaleźliśmy padłe zwierzę w lesie należy powiadomić Nadleśnictwo bezpośrednio lub przez leśniczego. 

Od siebie pragnę dodać, że Koło Łowieckie "Wieniec" Toruń jest zawsze chętne do pomocy.
W przypadku niejasności, wątpliwości czy potrzeby pomocy można się z nami kontaktować, a jeśli chodzi o dobro zwierzyny to jesteśmy dostępni całą dobę. 

Z myśliwskim pozdrowieniem,
Darz Bór!
~Łowczy

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2005 r. nr 236, poz. 2008 ze zm.).
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r. nr 108, poz. 908 ze zm.).
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2007 r. nr 43, poz. 277 ze zm.).
Ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz.U. z 2003 r. nr 106, poz. 1002 ze zm.).
Ustawa z 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz.U. z 2005 r. nr 127, poz. 1066 ze zm.).
Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. z 2007 r. nr 39, poz. 251 ze zm.).